Standardy ochrony małoletnich

Polityka ochrony dzieci przed krzywdzeniem obowiązująca
w ELEOS Prawosławnym Ośrodku Miłosierdzia Diecezji Białostocko - Gdańskiej

Preambuła

Naczelną zasadą wszystkich działań podejmowanych przez pracowników, wolontariuszy, stażystów, instruktorów i praktykantów ELEOS Prawosławnego Ośrodka Miłosierdzia Diecezji Białostocko - Gdańskiej jest działanie dla dobra dzieci i w ich najlepszym interesie. Wszystkie wymienione osoby traktują każde dziecko z szacunkiem oraz uwzględniają jego potrzeby. Niedopuszczalne jest stosowanie przez nie wobec dzieci przemocy w jakiejkolwiek formie. Wyżej wymienione osoby realizując te cele, działają w ramach obowiązującego prawa, przepisów wewnętrznych Ośrodka oraz swoich kompetencji.

Rozdział I

Objaśnienie terminów

§ 1.
1. ELEOS Prawosławny Ośrodek Miłosierdzia Diecezji Białostocko - Gdańskiej zwany jest dalej Ośrodkiem.
2. Specjalistyczna Placówka Wsparcia Dziennego zwana jest dalej Placówką.
3. Koordynator pracy Specjalistycznych Palcówek Wsparcia Dziennego działających przy ELEOS Prawosławnym Ośrodku Miłosierdzia Diecezji Białostocko - Gdańskiej jest zwany dalej Koordynatorem.
4. Personelem lub członkiem personelu jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej, a także wolontariusz i praktykant.
5. Dzieckiem jest każda osoba do ukończenia 18 roku życia.
6. Opiekunem dziecka jest osoba uprawniona do reprezentacji dziecka, jego rodzic lub opiekun prawny.
W myśl niniejszego dokumentu opiekunem jest również rodzic zastępczy.
7. Zgoda rodzica dziecka oznacza zgodę co najmniej jednego z rodziców dziecka. Jednak w przypadku braku porozumienia między rodzicami dziecka należy poinformować rodziców o konieczności rozstrzygnięcia sprawy przez sąd rodzinno-opiekuńczy.
8. Przez krzywdzenie dziecka należy rozumieć popełnienie czynu zabronionego lub czynu karalnego na szkodę dziecka przez jakąkolwiek osobę, w tym pracownika placówki, wolontariusza, stażystę, instruktora czy praktykanta pracującego z dzieckiem w danej placówce lub zagrożenie dobra dziecka, w tym jego zaniedbywanie.
9. Osobami odpowiedzialnymi za Internet są wszyscy wychowawcy sprawujący nadzór nad korzystaniem z Internetu przez dzieci na terenie Placówki oraz nad bezpieczeństwem dzieci w Internecie.
10. Osobami odpowiedzialnymi za Politykę ochrony dzieci przed krzywdzeniem są wszyscy wychowawcy sprawujący nadzór nad realizacją Polityki ochrony dzieci przed krzywdzeniem w poszczególnych Placówkach.
11. Dane osobowe dziecka to wszelkie informacje umożliwiające identyfikację dziecka.

Rozdział II

Rozpoznawanie i reagowanie na czynniki ryzyka krzywdzenia dzieci

§ 2
1. Pracownicy Ośrodka posiadają wiedzę i w ramach wykonywanych obowiązków zwracają uwagę
na czynniki ryzyka i symptomy krzywdzenia dzieci.
2. W przypadku zidentyfikowania czynników ryzyka i symptomów krzywdzenia dzieci wychowawcy poszczególnych Placówek podejmują rozmowę z opiekunami/opiekunem dziecka przekazując informacje na temat dostępnej oferty wsparcia i motywując ich do skorzystania z w/w oferty.
3. Wychowawcy monitorują sytuację i dobrostanu dziecka.
4. Wychowawcy znają i stosują zasady bezpiecznych relacji personel – dziecko i dziecko – dziecko ustalone w Placówce (załącznik nr 1 i nr 2).
5. Rekrutacja personelu odbywa się zgodnie z zasadami bezpiecznej rekrutacji personelu (załącznik nr 3).

Rozdział III

Procedury interwencji w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa dziecka

§ 3.
1. Zagrożenie bezpieczeństwa dzieci może przybierać rożne formy, z wykorzystaniem różnych sposobów kontaktu i komunikacji.
2. Na potrzeby niniejszego dokumentu przyjęto następującą kwalifikację zagrożenia bezpieczeństwa dzieci:
- popełniono przestępstwo na szkodę dziecka (np. wykorzystane seksualne, znęcanie się nad dzieckiem);
- doszło do innej formy krzywdzenia, niebędącej przestępstwem, takiej jak np.; krzyk, kary fizyczne, poniżanie;
- doszło do zaniedbania potrzeb życiowych dziecka (np. związanych z żywieniem, higieną czy zdrowiem)
3. Na potrzeby niniejszego dokumentu wyróżniono procedury interwencji w przypadku podejrzenia działania na szkodę dziecka przez:
- osoby dorosłe (personel, inne osoby trzecie, rodziców/opiekunów)
- inne dziecko.

§ 4.
1. W przypadku powzięcia przez członka personelu Palcówki Wsparcia Dziennego podejrzenia, że dziecko jest krzywdzone lub zgłoszenia takiej okoliczności przez dziecko lub opiekuna dziecka, członek personelu ma obowiązek sporządzenia notatki służbowej i przekazanie jej Koordynatorowi. Notatka może mieć formę pisemną lub mailową.
2. Interwencja prowadzona jest przez każdego pracującego wychowawcę w danej Placówce.
3. Z przebiegu każdej interwencji sporządza się kartę interwencji (załącznik nr 5).

§ 5.
Procedury interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia dziecka przez osobę dorosłą

1. W przypadku gdy zgłoszono lub zauważono krzywdzenie dziecka, wychowawca przeprowadza rozmowę z dzieckiem i innymi osobami mającymi lub mogącymi mieć wiedzę o zdarzeniu, w szczególności z opiekunami dziecka. Wychowawca stara się ustalić przebieg zdarzenia. Ustalenia są zapisywane na karcie interwencji.
2. Wychowawca organizuje spotkanie z rodzicami/opiekunami dziecka, którym przekazuje informacje o zdarzeniu oraz o potrzebie/możliwości skorzystania ze wsparcia.
3. W przypadku gdy wobec dziecka popełniono przestępstwo wychowawca w porozumieniu z Koordynatorem sporządza zawiadomienie o możliwości popełnienie przestępstwa i przekazuje je policji lub prokuraturze.
4. W przypadku, gdy z rozmowy z opiekunami wynika, że nie są oni zainteresowani pomocą dziecku, ignorują zdarzenie lub w inny sposób nie wspierają dziecka , które doświadczyło krzywdzenia Koordynator w porozumieniu z właściwym pracownikiem socjalnym/asystentem sporządza wniosek o wgląd w sytuację rodziny, który kieruje do właściwego sądu rodzinnego.
5. W przypadku, gdy z przeprowadzonych ustaleń wynika, że opiekun dziecka zaniedbuje jego potrzeby psychofizyczne lub rodzina jest niewydolna wychowawczo, rodzina stosuje przemoc wobec dziecka koordynator przekazuje informacje do właściwego pracownika socjalnego/asystenta rodziny o potrzebie pomocy rodzinie lub konieczności wszczęcia procedury Niebieskiej Karty.
6. W przypadku gdy zgłoszono krzywdzenie dziecka przez członka personelu placówki, wówczas ta osoba zostaje odsunięta od wszelkich form kontaktu z dziećmi (nie tylko dzieckiem pokrzywdzonym) do czasu wyjaśnienia sprawy.
7. Wszystkie osoby, które w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych powzięły informację o krzywdzeniu dziecka, są zobowiązane do zachowania tych informacji w tajemnicy, wyłączając informacje przekazywane uprawnionym instytucjom w ramach działań interwencyjnych.

§ 6.
Procedury interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia rówieśniczego

1.W przypadku podejrzenia krzywdzenia dziecka przez inne dziecko należy przeprowadzić rozmowę z dzieckiem podejrzewanym o krzywdzenie oraz jego opiekunami, a także oddzielnie z dzieckiem poddawanym krzywdzeniu i jego opiekunami. W trakcie rozmowy należy dążyć do ustalenia przebiegu zdarzenia. Ustalenia są spisywane na karcie interwencji. Dla dziecka krzywdzącego oraz krzywdzonego sporządza się oddzielne karty interwencji.
2.Wspólnie z rodzicami dziecka krzywdzącego należy opracować plan naprawczy, celem zmiany niepożądanych zachowań.
3.Z opiekunami dziecka poddawanego krzywdzeniu należy opracować plan zapewnienia mu bezpieczeństwa.
4.W trakcie rozmów należy upewnić się, że dziecko podejrzewane o krzywdzenie innego dziecka samo nie jest krzywdzone przez opiekunów, innych dorosłych bądź inne dzieci. W przypadku powzięcia takich informacji należy podjąć interwencję także w stosunku do tego dziecka.
5.W przypadku gdy dziecko krzywdzące nie jest wychowankiem Placówki wychowawca organizuje spotkanie z rodzicami dziecka doznającego krzywdzenia i przekazuje mu informacje o zaistniałym zdarzeniu, przekazuje także informacje o konieczności podjęcia przez nich działań - skorzystania ze specjalistycznego wsparcia, zawiadomieniu szkoły, sądu rodzinnego, rozmowy z rodzicami dziecka krzywdzącego.
6.Jeżeli osobą podejrzewaną o krzywdzenie jest dziecko w wieku od 13 do 17 lat, a jego zachowanie stanowi czyn karalny, należy ponadto poinformować właściwy miejscowo sąd rodzinny lub policję poprzez pisemne zawiadomienie.
7.Jeżeli osobą podejrzewaną o krzywdzenie jest dziecko powyżej lat 17, a jego zachowanie stanowi przestępstwo, wówczas należy poinformować właściwą miejscowo jednostkę policji lub prokuraturę poprzez pisemne zawiadomienie.

Rozdział IV

Zasady ochrony wizerunku dzieci

§ 7.
1. Placówka Wsparcia Dziennego zapewnia najwyższe standardy ochrony danych osobowych dzieci zgodnie z obowiązującym przepisami prawa.
2. Placówka Wsparcia Dziennego uznając prawo dziecka do prywatności i ochrony dóbr osobistych zapewnia ochronę wizerunku dziecka.
3. Utrwalania i upublicznianie wizerunku dziecka przez wychowawców jest możliwe tylko po wyrażeniu pisemnej zgody przez opiekuna prawnego (zgoda znajduję się w obowiązującej dokumentacji dziecka SPWD).
4. Jeżeli wizerunek stanowi jedynie szczegół całości, takiej jak: zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza, zgoda opiekuna na utrwalanie wizerunku dziecka nie jest konieczna.

Rozdział V

Zasady dostępu dzieci do Internetu

§ 8.
1. Placówka Wsparcia Dziennego zapewniając dzieciom dostęp do internetu jest zobowiązana podejmować działania zabezpieczające dzieci przed dostępem do treści, które mogą stanowić zagrożenie dla ich prawidłowego rozwoju, urządzenia powinny mieć zainstalowane oprogramowanie zabezpieczające.
2. Na terenie PWD możliwy jest dostęp dziecka do internetu tylko pod nadzorem osoby dorosłej na urządzeniach PWD.
3. Osoba która nadzoruje korzystanie przez dzieci z internetu ma obowiązek informowania dzieci o zasadach bezpiecznego korzystania z internetu.

Rozdział VI

Zasady związane z bezpieczeństwem dzieci podczas wyjazdów/wycieczek/obozów, w tym z zapewnieniem noclegu.

§ 9.
1.Zgodnie z obowiązującym prawem, liczba uczestników wypoczynku pozostających pod opieką jednego wychowawcy wypoczynku nie może przekraczać 20 osób. W przypadku zaś grupy z dziećmi do 10 roku życia oraz grupy mieszanej, w której są dzieci do 10 roku życia, liczba uczestników wypoczynku pozostających pod opieką jednego wychowawcy wypoczynku nie może przekraczać 15 osób.
2.Na liczbę opiekunów powinny mieć wpływ następujące kryteria:
- wiek dzieci;
- stopień rozwoju psychofizycznego;
- stan zdrowia;
- specyfika aktywności oraz warunki, w jakich będzie się ona odbywać.
3.Przed organizacją wyjazdów, wycieczek, obozów, w tym z zapewnieniem noclegu, należy zdecydować o niezbędnym poziomie nadzoru, biorąc pod uwagę wiek i liczbę uczestników. Zazwyczaj im młodsze dzieci lub im bardziej wymagające zajęcia lub okoliczności, tym większa liczba dorosłych opiekunów potrzebna do ich nadzorowania. Gdy dzieci mają szczególne potrzeby, może być wymagany dodatkowy nadzór i wsparcie.

Zawsze, przy każdej aktywności podczas wycieczki lub obozu, dobrze jest mieć co najmniej dwie dorosłe osoby nadzorujące (zasada czterech oczu). Jeśli coś się stanie, np. dziecko musi zostać zabrane do szpitala, druga osoba dorosła może nadal nadzorować resztę dzieci. Jeśli są dostępni opiekunowie płci męskiej i żeńskiej, ważne jest określenie różnych ról i obowiązków każdego z nich, np. dotyczące nadzoru w szatniach i wchodzenia do pokojów. Kodeks postępowania dla opiekunów podczas wyjazdów lub obozów stanowi załącznik nr 6.
4.Opiekunowie towarzyszący dzieciom podczas podróży i wyjazdu biorą na siebie odpowiedzialność za zapewnienie bezpieczeństwa dzieciom. Rozpoczyna się ona od momentu, gdy dziecko opuszcza rodzica/opiekuna prawnego, a kończy się dopiero, gdy dzieci wrócą z podróży i zostaną bezpiecznie przekazane rodzicom/ opiekunom prawnym.
5.Należy pamiętać, że zgodnie z art. 92j ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, organizator wypoczynku zobowiązany jest poinformować rodziców uczestnika wypoczynku o warunkach organizacji wypoczynku, w szczególności o terminie, miejscu lub trasie wypoczynku, jego programie i regulaminie. Wobec tego, zaleca się zwłaszcza przed wyjazdem obejmującym nocleg, spotkanie wychowawców z rodzicami i dziećmi przedstawienia zasad dotyczących podróży.
6.W przypadku niemożności organizacji takiego spotkania, informacje powinny być dostarczone na piśmie. Rodzice powinni otrzymać numery alarmowe do wychowawców nadzorujących podróż i organizatorów wyjazdu. Rodzice muszą zawsze wyrazić zgodę na udział swoich dzieci w wyjeździe. Przed wyjazdem należy również uzyskać podstawowe informacje dotyczące stanu zdrowia dzieci i dane kontaktowe w nagłych przypadkach. Dzieci przed wyjazdem zapoznane są z regulaminem obozu oraz poproszone o podpisanie dokumentu.
7.Zorganizowany wypoczynek dla dzieci podlega regulacjom prawnym m.in. ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty i wydanemu na jej podstawie rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 marca 2016 r. w sprawie wypoczynku dzieci i młodzieży. Należy zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 92d ust. 1 ustawy o systemie oświaty, organizator wypoczynku jest obowiązany zgłosić kuratorowi oświaty właściwemu ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania organizatora wypoczynku zamiar zorganizowania wypoczynku (nie podlega zgłoszeniu jedynie wypoczynek trwający do 3 dni organizowany przez szkołę, przedszkole lub placówkę oświatowo-wychowawczą). Natomiast na podstawie art. 92j ustawy o systemie oświaty, organizator wypoczynku informuje rodziców uczestnika wypoczynku o warunkach organizacji wypoczynku, w szczególności o terminie, miejscu lub trasie wypoczynku, jego programie i regulaminie. Zatem obowiązkowe i konieczne jest zorganizowanie spotkania z rodzicami przed planowaną aktywnością lub co najmniej poinformowanie ich na piśmie. Dalej ustawa wskazuje szereg obowiązków ciążących na organizatorze wypoczynku, np. założenia dla uczestnika wypoczynku karty kwalifikacyjnej czy obowiązek zgłoszenia wypadku podczas wypoczynku (art. 92l ustawy). Kadra trenerów i opiekunów podczas wycieczki czuwa nad bezpieczeństwem dzieci. To oni w pierwszej kolejności powinni wykryć potencjalne nadużycia wobec dzieci, a także sami nie mogą stanowić zagrożenia dla ich bezpieczeństwa. Art. 92p ust. 1 i 2 ustawy wskazuje warunki, które musi spełniać kierownik wypoczynku oraz wychowawca. Kierownikiem wypoczynku może być osoba, która m.in. nie była karana za umyślne przestępstwo przeciwko życiu i zdrowiu, przestępstwo przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, przestępstwo przeciwko rodzinie i opiece, ukończyła 18 lat, posiada co najmniej wykształcenie średnie lub średnie branżowe, ukończyła kurs na kierownika wypoczynku. Wychowawca ponadto jest obowiązany ukończyć odpowiedni kurs na wychowawcę wypoczynku. Organizator musi zapewnić odpowiednią kadrę podczas wypoczynku, ale także dostęp do opieki medycznej oraz program wypoczynku i zajęcia dostosowane do wieku, zainteresowań i potrzeb uczestników, ich stanu zdrowia, sprawności fizycznej i umiejętności. Obowiązkiem organizatora jest także żywienie zgodne z zasadami higieny żywienia, a także (jeżeli dotyczy) bezpieczne korzystanie z wyznaczonego obszaru wodnego oraz bezpieczne przebywanie w górach.
8.Czynnikami ryzyka są wspólne pomieszczenia, takie jak szatnie i łazienki. Zalecane jest wprowadzenie jasnych dla wszystkich zasad korzystania z nich.

Rozdział VII

Monitoring stosowania Polityki

§ 10.
1. Dyrektor Ośrodka wyznacza Koordynatora Placówek odpowiedzialną za Politykę ochrony dzieci w Placówce Wsparcia Dziennego.
2. Osoba, o której mowa w punkcie poprzedzającym jest odpowiedzialna za monitorowanie realizacji Polityki, oraz reagowanie na sygnały jej naruszania.
3. Osoba o której mowa w ust.1 niniejszego paragrafu przeprowadza wśród personelu ankietę monitorującą poziom realizacji Polityki i sporządza raport z monitoringu. (załącznik 6)
4. Każdorazowo wprowadzenie zmian w Polityce wymaga ich ogłoszenia.

Rozdział VII

Przepisy końcowe

1. Polityka wchodzi w życie z dniem jej ogłoszenia.
2. Ogłoszenie następuje w sposób dostępny dla pracowników Ośrodka poprzez przesłanie jej tekstu drogą elektroniczną, umieszczenie na stronie internetowej oraz umieszczenie w miejscu dostępnym w Placówkach w wersji skróconej dla dzieci oraz rodziców / opiekunów dziecka.


...............................................       ................................................
(przedstawiciel rodziców)       (przedstawiciel ELEOS)


Załączniki:
1.Zasady bezpiecznej rekrutacji.
2.Zasady bezpiecznej relacji dziecko-dorosły.
3.Zasady bezpiecznej relacji dziecko-dziecko.
4.Zasady związane z bezpieczeństwem dzieci podczas wyjazdów/wycieczek/obozów, w tym zapewnieniem noclegu.
5.Karta Interwencji.
6.Polityka oraz procedury ochrony dzieci przed krzywdzeniem.
7.Oświadczenie o niekaralności .
8.Standardy ochrony małoletnich - wersja skrócona.
9.Wzór oświadczenia opiekuna o zapoznaniu się ze Standardami ochrony małoletnich.


Załącznik 1.
ZASADY BEZPIECZNEJ REKRUTACJI

1. Każdy kandydat na nowego pracownika/współpracownika odbywa rozmowę kwalifikacyjną prowadzoną przez kierownika Placówki. Podczas rozmowy kwalifikacyjnej kandydat zostaje poinformowany o obowiązującej Polityce Ochrony Dzieci.
2. Przed przystąpieniem do pracy wybrany kandydat:
- przedkłada aktualną – z datą nie późniejszą niż miesiąc od daty przedłożenia, informację z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie przestępstw określonych w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2023 r. poz. 172 oraz z 2022 r. poz. 2600), lub za odpowiadające tym przestępstwom czyny zabronione określone w przepisach prawa obcego,
- podaje dane niezbędne celem weryfikacji w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym, po czym zostaje zweryfikowany przez Dyrektora Ośrodka w ramach w/w Rejestru. Dokumentacja w/w weryfikacji jest przechowywana w aktach pracownika przyjętego do pracy/ współpracy,
- przedkłada oraz udostępnia do skopiowania dokumenty wymagane przepisami prawa, potwierdzające m.in. wykształcenie, prawa wykonywania zawodu, umiejętności, uprawnienia itp.
3. Każdy nowo przyjęty pracownik i współpracownik Placówki zapoznaje się z zapisami Polityki Ochrony Dzieci oraz zasadami ochrony i przetwarzania danych osobowych. Zapoznanie się z wymienionymi powyżej zasadami potwierdza podpis pracownika w ramach stosowanego oświadczenia.
4. Celem bieżącej weryfikacji każdy pracownik i współpracownik Placówki raz w roku oświadcza, że nie popełnił przestępstwa w zakresie przestępstw określonych w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2023 r. poz. 172 oraz z 2022 r. poz. 2600), lub za odpowiadające tym przestępstwom czyny zabronione określone w przepisach prawa obcego (załącznik nr 7). Dyrektor - celem bieżącej weryfikacji pracownika pod kątem bezpieczeństwa, może dokonywać jego sprawdzenia poprzez zobowiązanie pracownika do ponownego przedłożenia informacji z Krajowego Rejestru Karnego oraz poprzez ponowną weryfikację w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym.